در‌شــماره پیشــین از‌انتخــاب مشــهد بــه عنــوان پایتخــت فرهنــگ اسـلـامی در‌ســال 2017 توســط آیسســکو‌و فرصتــی کــه بــرای توســعه ــاختاری و ارتقــای جایــگاه و گســترش گردشــگری ایــن شــهر‌بــه وجـود آمـده اسـت،گفتیـم سـپس بـرای پاسـخ بـه ایـن سـئوال کـه مشـهد بـرای تـدارک میزبانـی و رزرو هتل شایسـته چـه کارهایـی را بایـد انجـام دهـد،بـه بررسـی و مطالعـه تطبیقـی پایتخـت فرهنگـی کشـورهای اسـامی در ســال‌های گذشــته پرداختیــم کــه ادامــه آن را در‌پــی می‌آیــد.
2015 آلماتی:
در سال ۲۰۱۵ شهر نیزوا(عمان) و آلماتی (زاقستان) مراکز و پاییتخت های فرهنگ اسلامی نامگذاری شدند. در سال ۲۰۱۵شهر آلماتی میزبان برگزاری کنفرانس «آلماتی؛ پایتخت فرهنگ جهان اسلام »۲۰۱۵بود. این کنفرانس توسط وزارت فرهنگ و ورزش قزاقستان و موسسه تحقیقات فرهنگی این کشور در روزهای ( ۲۵-۲۶)فوریه سال ۲۰۱۵برابر اسفند ۱۳۹۳در شهر آلماتی برگزار گردید. همانطور که مشخص است در کشور قزاقستان وزارت فرهنگ با ورزش و جوانان یک وزارت متحد و یک پارچه را تشکیل میدهد. از این رو برنامه های ۲۰۱۵آلماتی متاثر از برنامه های فرهنگی و ورزشی است. در سال ۲۰۱۵آلماتی میزبان برگزاری مسابقات مختلف ورزشی بوده که از آن جمله میتوان به مسابقات بین المللی دوچرخه سواری، واترپلو و جودو اشاره کرد. برگزاری نمایشگاه بزرگ کتاب و صنعت چاپ از دیگر برنامه های آلماتی برای بزرگداشت پاییتخت فرهنگ اسلامی بود.
2016 کویت :
اما در سال ۲۰۱۶شهر کویت( کویت) و مالی( جمهوری مالدیو) پیش از مشهد عنوان پاییتخت فرهنگ اسلامی را یدک می کشند که بناست اقدامات مختلفی در این دو شهر صورت پذیرد. از جمله در کویت ویژه برنامه های تحت عنوان: جشنواره فرهنگی - هنری «القرین» برگزار میشود که شامل برپایی مراسم شب شعر، اجرای کنسرت های موسیقی، اکران فیلم و برگزاری نمایشگاه های تجسمی، کارگاه های هنری و آموزشی و تورهای علمی و باستان شناسی است.شورای ملی فرهنگ و هنر کویت بخشی از فعالیت های این مراسم را به کشورهای مختلف از جمله جمهوری اسلامی ایران اختصاص داده و رایزنی فرهنگی کشورمان قرار است برنامه های متعددی را از جمله دعوت از گروه های هنری و موسیقی، برگزاری نمایشگاه های تجسمی و خوش نویسی و برپایی مراسم شب شعر اجرا نماید.
2017 مشهد :
آنچه در بالا آمد یک وجه مشترک و مشخص دارد که تمامی کشورها و شهرهای مذکور از این امکان برای معرفی نمادها و شاخص های گردشگری خود اعم از نشان دادن پیشینه تاریخی، فرهنگی و یا آداب و رسوم و فرهنگ عامه، صنایع دستی و هنرهای سنتی بهره بردهاند. پر واضح است که بتوان گفت فصل مشترک نامگذاری شهرهای اسلامی به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی، معرفی اسلام از منظر فرهنگ با کمک صنعت گردشگری است که علاوه بر ماهیت معرفی و تبلیغ، میتواند راهکار توسعه و جذب گردشگران خارجی و کمک به اقتصاد محلی نیز باشد. بنابراین به گزافه نگفته ایم اگر نتیجه بگیریم گردشگری هندسه این نقشه و گرانیگاه اصلی آن به شمار میرود. براین اساس بایستی در نظر داشت بهترین و شایسته ترین اقداماتی که میتوان از آنها به عنوان ارکان برنامه ریزی مشهد ۲۰۱۷نام برد، برپایه شناخت صنعت گردشگری، توجه به ویژگی های آن در مشهد الرضا با تاکید بر گردشگری مذهبی و در نتیجه استفاده از واقعیت های پیدا و پنهان فواید اجتماعی فرهنگی و اقتصادی گردشگری در این حوزه می باشد.
پر واضح است آنچه باید در این مرحله به آن توجه نمود استفاده از ظرفیت بزرگ هتل ها و جهان گستری چون وجود حرم مطهر رضوی در شهر مقدس مشهد است که میتوان همچون خورشید عالم تاب بر تمامی ارکان برنامه ریزی و تنظیم منشور فعالیت های ستاد ۲۰۱۷به آن دل بست. پر واضح است مشهد ویژگی منحصر به فردی دارد و آن ویژگی علاوه بر ایجاد فرصت های مناسب در جهت توسعه گردشگری نیازمند ایجاد بسترهای تعالی بخش برای ایجاد رویدادها و برنامه های مختلف و متنوعی است که جهان اسلام متاثر از آن خواهد بود.
بنابراین تحقق برنامه هایی برای معرفی و بازشناسی حرم رضوی به عنوان مقصد اصلی گردشگری مشهد باید در اولویت نخست برنامه ریزان قرار گیرد. این اقدام نه تنها یک سویه بلکه بایستی جامع نگر و کلان نگر نیز باشد. مثلا معرفی حرم از ابعاد تاریخی و میراثی که حتی میتواند نوید دهنده آغاز پروسه ثبت جهانی این مکان در فهرست جهانی میراث بشری نیز باشد و بایستی به ابعاد دیگر آن نیز همچون فعالیت های فرهنگی و هنری تعمیم یابد. به عنوان مثال در این بین پرداختن به سیره حضرت رضا (ع) به عنوان عالم آل محمد(ص) که مشهور است،عالمان ادیان الهی با ایشان مراوده و گعده داشته و جلسات مفصل بحث و تبادل نظر در محضر آن بزرگوار ترویج داشته است را در دستور کار قرار داد.بنابراین میتوان این مهم را به عنوان یکی از برنامه های محوری مد نظر قرار داد و فضاهای متعددی را برای برپایی این گونه جلسات با هدف تضارب آرا و اندیشه های ادیان الهی به عنوان سیره آن امام همام به کار بست تا این نشست های موضوعی در طی سال ۲۰۱۷با همراهی آیات عظام و علمای حوزه و دانشگاه به شکل مناسب و خوبی به منصه نمایش گذارده شود.
از سویی دیگر برگزاری نمایشگاه کشورها و شهرهای اسلامی با موضوعات مختلف و متنوع میتواند شرایط بسیار خوبی فراهم نماید که مشهد را به کانون رویدادهای فرهنگی و نمایشگاهی بدل نماید. همچنین وجود جشنواره های متعدد با موضوعات جذاب در حوزه گردشگری نظیر معرفی آداب و رسوم، فرهنگ عامه، غذاهای محلی و لباس های سنتی و همچنین صنایع دستی و هنرهای آیینی میتواند مشهد را به دلیل برخورداری از این همه جذابیت های فاخر به سرآمد شهرهای اسلامی بدل نماید.در طی سالهای گذشته و در چارچوب پروتکلهای سیاسی مشهد با شهرهای مختلفی
در جهان اسلام و حتی کشورهای غیر اسلامی بهصورت خواهرخوانده معرفی و برنامه هایی نیز برای این مهم پیشبینی شده بود.
- ۹۶/۱۲/۰۶
